Jęczmień to jedno z częściej pojawiających się schorzeń, które może spowodować znaczny dyskomfort. Jest to ostra forma miejscowego zakażenia powiek i objawia się bolesnym guzkiem na ich brzegu. Każdy kto chociaż raz w życiu doświadczył jęczmienia wie, że nie jest on niczym przyjemnym. Niestety nierzadko zdarzają się również nawroty choroby. Można jednak zapobiegać jego występowaniu dbając m.in. o prawidłową higienę brzegów powiek. Dowiedz się jakie są przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia schorzenia jakim jest jęczmień.
Jęczmień to ogólne określenie ostrego, miejscowego zakażenia, powstałego na skutek stanu zapalnego brzegu powieki. Dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jego pojawienie się najczęściej skorelowane jest z występowaniem chorób przewlekłych, które w znacznym stopniu obniżają odporność pacjenta. Nie jest to groźna zmiana oraz w zdecydowanej większości nie powoduje problemów z widzeniem. Mimo to wywołuje duży dyskomfort, jest stosunkowo bolesny oraz nieestetycznie się prezentuje.
Jęczmień powstaje w wyniku zainfekowania gruczołów znajdujących się na powiekach. Może zatem obejmować zarówno dolną, jak i górną powiekę. Powodem pojawienia się stanu zapalnego są bakterie wnikające do mieszka włosowego rzęs. Na skutek tego dochodzi do zaczopowania ujść gruczołów, co prowadzi do ich dysfunkcji. Rozwój zakażenia może być spowodowany, np. dotykaniem oczu brudnymi rękami lub niedostateczna higieną brzegów powiek. Wpływ na pojawienie się jęczmienia ma również nieleczona cukrzyca, długotrwały stres, źle skorygowana wada refrakcji oraz alergie oczne. Jego powstawanie zależne jest również od czynników takich jak jasna karnacja oraz starszy wiek. Ryzyko pojawienia się jęczmienia zwiększa przebywanie w oparach dymu papierosowego oraz środków chemicznych.
Ze względu na lokalizację występowania jęczmienia, podzielić można go na dwa rodzaje.
Jęczmień zewnętrzny powstaje jako ropień na powiece, kształtujący się w okolicy ujść mieszków włosowych rzęs. Rozwija się na skutek gronkowcowego zapalenia gruczołów łojowych Zeissa lub potowych gruczołów rzęskowych Molla. Objawia się jako charakterystyczna grudka z żółtym czubkiem, której towarzyszy miejscowe zaczerwienieni oraz obrzęk. Po kilku dniach pęka oraz zasycha.
Jęczmień wewnętrzny dotyczy wewnętrznej części powieki. Jest zatem zdecydowanie mniej widoczny, jednak bardziej bolesny. Dostrzec można go po uniesieniu powieki. Wyglądem przypomina żółtą grudkę, która finalnie nie pęka, a samoistnie wchłania się i znika. Powstaje on na skutek gronkowcowego zapalenia gruczołów tarczkowych Meiboma.
Jęczmień powstać może zarówno na zewnątrz, jak i po wewnętrznej stronie dolnej lub górnej powieki. Charakteryzuje się bolesnym, ograniczonym obrzękiem oraz zaczerwieniem połączonym z pojawieniem się guzka zapalnego. Niejednokrotnie towarzyszy mu również uporczywe swędzenie, uczucia ciała obcego, światłowstręt, a nawet ból całego oka. Chociaż zdarza się to rzadko i uzależnione jest od wielkości zgrubienia, może powodować nawet zaburzenia widzenia oraz nadmierne łzawienie.
Schorzenie to występować może jedno lub obustronnie oraz pojedynczo i mnogo. Najczęściej jednak jego objawy ustępują samoistnie w ciągu 1-3 tygodni. Gdy jęczmień utrzymuje się znacznie dłużej lub towarzyszą mu dodatkowe objawy takie jak gorączka, powiększenie węzłów chłonnych czy ropna wydzielina z oka, należy udać się do specjalisty. Okulista przeprowadzi bowiem szereg badań, na podstawie których wykluczy inne choroby oczu i wdroży odpowiednie leczenie.
Jęczmień najczęściej samoistnie pęka, po czym zasycha i nie wymaga wdrażania leczenia farmakologicznego. Można jednak znacznie to przyspieszyć stosując kilka domowych sposobów.
Jednym ze skutecznych działań, prowadzących do pozbycia się schorzenia, jest rozgrzewanie brzegów powiek, a konkretnie okolicy, w której znajduje się stan zapalny. Wysoka temperatura sprawia, że czop wydzieliny rozpuszcza się. Dzięki temu możliwe jest otwarcie zablokowanych ujść gruczołów. W tym celu należy kilka razy dziennie wykonywać ciepłe okłady. By sposób ten okazał się skuteczny, warto rozgrzewać okolicę przez około 15 minut. Przyniesie to oczekiwaną ulgę i znacznie zmniejszy stan zapalny.
By dodatkowo wspomóc usunięcie zalegającej w guzku zapalnym wydzieliny, warto wykonać masaż brzegów powiek. Należy bowiem wykonywać ruchy w kierunku ujścia gruczołów, w stronę krawędzi powieki. W praktyce oznacza to, że górną powiekę masujemy z góry do dołu, natomiast dolną od dołu do góry. W celu osiągnięcia większej skuteczności, połączyć można oba te sposoby – początkowo rozgrzać okolicę stanu zapalnego, a następnie wykonać masaż powieki.
Jeśli pomimo upływu czasu oraz stosowania domowych sposobów na zniwelowanie schorzenia, jęczmień nadal się utrzymuje, warto udać się do okulisty. Zaleci on specjalne krople lub maści do oka z antybiotykiem. Mają one za zadanie ograniczyć rozwój bakterii i zapobiec ich dalszemu rozprzestrzenianiu się.
Warto jednak wiedzieć, że jęczmień może przeobrazić się w formę przewlekłą, jaką jest gradówka. Wtedy konieczne może okazać się podanie zabiegowi chirurgicznemu, polegającemu na usunięciu zmiany.
