Zez objawia się nierównoległym ustawieniem gałek ocznych, najczęściej występuje od dziecka, wtedy mamy do czynienia z zezem wrodzonym, ale może też pojawić się u osoby dorosłej. W takim przypadku zez ten jest nabyty. Czym jest zez rozbieżny? Co to zez zbieżny? Jakie są ich przyczyny? Jak leczyć zeza? O tym wszystkim przeczytasz z naszego wpisu.
W zależności od kierunków uciekania oka oraz od przyczyn wyróżnia się kilka rodzajów zeza:
Uciekanie oka może odbywać się za każdym razem w tym samym miejscu, a może przenosić się też na drugie oko, wtedy mamy do czynienia z zezem naprzemiennym. Gdy gałka oczna zawsze odbiega w sposób widoczny od centrum, mówimy o zezie jawnym, jeśli tylko w jakichś sytuacjach, jest to zez ukryty.
Z zezem rozbieżnym i zbieżnym mamy do czynienia w przypadku zeza jawnego. Może być to wtedy zez zbieżny towarzyszący i zez rozbieżny towarzyszący.
Ten rodzaj zeza występuje znacznie rzadziej niż zez zbieżny. Polega on na tym, że oko jest skierowane na zewnątrz, gdy powinno patrzeć na wprost. Może on być zarówno ukryty, czyli pojawiać się tylko w wybranych sytuacjach lub jawny, wtedy widoczny jest cały czas.
Ten rodzaj zeza występuje częściej i potocznie nazywany jest zezem skośnym, gdyż objawia się on uciekaniem gałek ocznych do wewnątrz, czyli w kierunku nosa. Jeśli występuje od dziecka, to wykryty jak najwcześniej nadaje się do korekcji okularowej i może być uleczalny.
Przyczyn zeza może być bardzo wiele, ale podzielone są one najczęściej na te spowodowane osłabieniem mięśni lub takie wywołane czynnikami zewnętrznymi na skutek na przykład wypadku. Dlaczego może jeszcze wystąpić u kogoś zez? Często pojawia się on wskutek dziedziczenia, więc jeśli w rodzinie były przypadki zeza, również u dziecka może się on pojawić.
Leczenie zeza może przebiegać na różne sposoby. Jednym z takich sposobów jest operacja zeza. Jest to jedna z możliwości, o której ostatecznie decyduje lekarz, gdy inne metody leczenia nie będą w stanie poradzić sobie np. w przypadku zeza skośnego.
W części przypadków można poradzić sobie poprzez korektę widzenia i okulary pryzmatyczne. Leczenie zeza u dorosłych może też odbyć się poprzez zastosowanie botoksu. Wstrzyknięty w odpowiednie mięśnie zmniejsza napięcie i może minimalizować objaw zeza ukrytego.
W przypadku wykrycia zeza u dzieci, oprócz leczenia za pomocą okularów czy soczewek kontaktowych, wymagana jest też rehabilitacja, czy ćwiczenia na zeza.
Ćwiczenia oczu mogą pomóc zmniejszyć zeza, jednak należy dostosować je do konkretnego rodzaju zeza. Jeśli masz zez rozbieżny, podczas rehabilitacji, powinieneś skupiać się na kontroli położenia oczu. Pomagają w tym ćwiczenia konwergencji oraz pryzmaty. Wśród zadań rehabilitacyjnych wyróżnia się też ćwiczenia ortoptyczne i pleoptyczne.
