Narząd wzroku odgrywa niezwykle istotną rolę w życiu człowieka. Jego zaburzenia wpływają negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Wady wzroku i choroby oczu niestety dotyczą coraz większej części społeczeństwa. Jedną z nich jest kurza ślepota, która objawia się nieprawidłową adaptacją po zmroku lub w miejscach niedostatecznie oświetlonych. Czym dokładnie jest ślepota zmierzchowa i jak się objawia?
Kurza ślepota, nazywana również widzeniem lub ślepotą zmierzchową to poważna wada wzroku, która objawia się zaburzeniami widzenia w warunkach słabego oświetlenia. W terminologii medycznej znana jest również jako hemeralopia lub nyktalopia. Jest ona spowodowana upośledzeniem działania pręcików, czyli jednych z fotoreceptorów siatkówki oka. Potoczna nazwa „kurza ślepota” pochodzi od ptaków, których widzenie w warunkach słabego oświetlenia jest upośledzone.
Zdolność widzenia zawdzięczamy fotoreceptorom, czyli wyspecjalizowanych komórkom znajdującym się na siatkówce oka. Zawierają one tzw. barwniki wzrokowe, które pod wpływem cząstek światła widzialnego, czyli fotonów, ulegają przemianom chemicznym, w wyniku których powstaje impuls nerwowy. Przechodzi on następnie przez szereg innych komórek na szlaku, docierając do nerwu wzrokowego. Ten przesyła impulsy do mózgu, gdzie następuje korekcja ostatecznego już obrazu.
Wyróżniamy dwa rodzaje fotoreceptorów:
Wzrok potrafi adaptować się do ciemności. Dzieję się tak za sprawą rodopsyny. Gdy przebywamy w ciemności, dochodzi do syntezy dużych ilości tego barwnika. Prowadzi to do uwrażliwienia pręcików na słabe światło. W momencie przejścia do intensywnie oświetlonego pomieszczenia, rodopsyna rozpada się, pobudzając czopki i adaptując wzrok do światła. Liczne przemiany chemiczne spowodować mogą „zużycie się” tej substancji, co prowadzić będzie do zaburzeń widzenia.
Widzenie zmierzchowe, a w zasadzie ślepota zmierzchowa spowodowana jest czynnikami, które uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie pręcików. Przyczyny mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte. Zalicza się do nich:
Głównym objawem kurzej ślepoty jest upośledzenia widzenia w niewystarczająco oświetlonych pomieszczeniach oraz o zmierzchu. Warto zaznaczyć, że jest to proces stopniowy. Ostrość wzroku pogarsza się z dnia na dzień. Podobne odczucia chory zauważać będzie podczas przejścia z jasnego do ciemnego pomieszczenia. Może być to szczególnie niebezpieczne podczas wieczornej jazdy samochodem. Pole widzenia osoby o ślepocie zmierzchowej jest zdecydowanie mniej wyraźne. Kierujący może zatem stwarzać zagrożenie, zarówno wobec siebie, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Problemem mogą okazać się nie tylko słabo oświetlone odcinki drogi, a również mocno oślepiające światła aut nadjeżdżających z naprzeciwka.
Dodatkowo do objawów ślepoty zmierzchowej zaliczyć można suchość i podrażnienia oczu, a także niewyraźne i zamazane widzenie. Niedobór witaminy A, będący główną przyczyną wystąpienia kurzej ślepoty może objawiać się również łamliwością paznokci, suchością skóry czy spadkiem odporności.
Ślepota zmierzchowa jest chorobą postępującą, co oznacza, że jej objawy narastają w czasie. Ważne jest zatem, by zasięgnąć pomocy specjalisty, gdy wystąpią pierwsze niepokojące objawy. W tym celu warto udać się do okulisty, który zleci szereg badań, określi przyczyny, stopień zaawansowania choroby oraz wdroży odpowiednie leczenie.
Jeśli kurza ślepota spowodowana jest niedoborami witaminy A, najważniejsze jest uregulowanie jej poziomu, poprzez przyjmowanie jej doustnie lub domięśniowo. Niezwykle istotna jest również zbilansowana dieta. Gdy przyczyną widzenia zmierzchowego jest inna wada lub choroba oczu, leczenie opiera się na jej korekcji, np. gdy jest to krótkowzroczność, specjalista dobierze odpowiednie soczewki kontaktowe. Często stosuje się również środki nawilżające oczy.
Sprawdź, jak dbać o swój wzrok.
