Badanie OCT jest jednym z najdokładniejszych narzędzi diagnostycznych stosowanych w okulistyce. W poniższym artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania związane z badaniem OCT, wyjaśnimy, na czym polega, jak je interpretować, jakie są jego koszty oraz gdzie można je wykonać.
Badanie OCT (optyczna koherentna tomografia) to nowoczesna, nieinwazyjna technika diagnostyczna. Dzięki niej lekarze mogą oceniać stan tkanek oka z mikroskopijną precyzją. Wykorzystuje fale świetlne, aby stworzyć przekrojowy obraz warstw siatkówki i innych tkanek. Dzięki temu okulista może dostrzec nawet minimalne zmiany w strukturze oka, które mogą wskazywać na początek choroby lub rozwój istniejącego schorzenia. Badanie OCT oka pozwala zobrazować struktury takie jak:
Badanie OCT oka jest szybkie i bezbolesne. Cała procedura trwa od kilku do kilkunastu minut.
Pacjent nie musi się specjalnie przygotowywać, choć w niektórych przypadkach lekarz może podać krople rozszerzające źrenice. Po ich zastosowaniu widzenie może być nieco zaburzone przez kilka godzin, dlatego warto unikać prowadzenia pojazdów bezpośrednio po jego zakończeniu.
W trakcie badania pacjent siada przed specjalistycznym urządzeniem i opiera głowę na podpórkach. To pozwala na utrzymanie stabilności i precyzyjne wykonanie skanów. Pacjent proszony jest o patrzenie na punkt świetlny wewnątrz urządzenia, podczas gdy wiązka światła podczerwonego skanuje struktury oka. Następnie komputer generuje szczegółowe obrazy przedstawiające przekroje siatkówki oraz mapy grubości jej warstw. Okulista analizuje te wyniki, aby ocenić stan oka, wykryć ewentualne zmiany chorobowe lub monitorować postępy leczenia.
To innowacyjne badanie pozwala lekarzom na bardzo wczesne wykrycie chorób, zanim staną się one zauważalne dla pacjenta. Wiele schorzeń oczu, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej (AMD), retinopatia cukrzycowa czy jaskra, początkowo przebiega bezobjawowo. Dzięki badaniu OCT możliwe jest wykrycie nawet najmniejszych zmian w strukturach oka, pozwalając na szybkie podjęcie leczenia. Dodatkowo, badanie OCT jest szczególnie przydatne w monitorowaniu postępów leczenia chorób oczu. W trakcie terapii lekarze mogą regularnie analizować obrazy OCT, aby sprawdzić, czy wdrożone leczenie przynosi oczekiwane rezultaty. Dowiedz się, jak dbać o swój wzrok.
Tak, badanie OCT jest całkowicie bezpieczne i może być wykonywane u pacjentów w każdym wieku. Metoda ta nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego, fal elektromagnetycznych o dużej mocy ani innych potencjalnie szkodliwych technologii. Zamiast tego badanie opiera się na zastosowaniu światła podczerwonego, które jest całkowicie nieszkodliwe dla delikatnych struktur oka. Dzięki temu może być wykonywane wielokrotnie bez ryzyka dla zdrowia pacjenta.
Regularne wykonywanie badania OCT jest szczególnie zalecane u osób z grupy ryzyka, takich jak pacjenci chorujący na cukrzycę, nadciśnienie, osoby starsze oraz osoby z rodzinną historią chorób oczu. Poniżej znajdziesz najczęstsze schorzenia, które można wykryć dzięki temu badaniu:
Po wykonaniu badania okulista analizuje obrazy i przekroje uzyskane dzięki tomografii. Wyniki przedstawiane są w formie kolorowych map lub wykresów przedstawiających ogólny stan siatkówki, jak i poszczególnych jej warstw.
Na mapach OCT kolory odpowiadają różnym grubościom tkanek. Analizując te mapy, lekarz zwraca uwagę na charakterystyczne różnice w kolorach oraz ich rozmieszczenie. Na przykład, czerwień oznacza najgrubszą część siatkówki, a niebieski - najcieńszą. Wyniki badania OCT poniżej normy mogą sugerować uszkodzenie warstw siatkówki, zmniejszenie grubości włókien nerwowych lub inne patologie. Zdrowa plamka ma charakterystyczny kształt dołka. Wszelkie zmiany w jej strukturze, takie jak obrzęk czy blizny, mogą być objawem chorób.
Wyniki badania OCT są prezentowane w sposób wizualnie czytelny, jednak ich interpretacja wymaga wiedzy medycznej i doświadczenia. Dlatego zawsze należy omówić wyniki z okulistą, który wyjaśni ich znaczenie i w razie potrzeby, zaplanuje dalsze leczenie.
Koszt badania OCT oka zależy od placówki oraz miasta, w którym jest wykonywane. W prywatnych klinikach okulistycznych koszt badania wynosi zazwyczaj od 150 do 300 zł za jedno oko. Niektóre ośrodki oferują również pakiety obejmujące kompleksową diagnostykę obu oczu w bardziej korzystnych cenach.
Tak, badanie OCT może być refundowane przez NFZ, ale pod pewnymi warunkami. Wymagana jest wizyta u lekarza okulisty posiadającego kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, który wystawi skierowanie na badanie OCT. Trzeba również pamiętać, że czas oczekiwania na badanie w ramach NFZ może być długi, zwłaszcza w większych miastach. Pacjenci, którzy potrzebują szybkiej diagnostyki, np. w przypadku pogorszenia wzroku, często decydują się na wykonanie badania prywatnie, aby uniknąć kolejek.
Bibliografia:
https://www.wokularach.pl/blog/badanie-oct-co-to-jest
https://www.aao.org/eye-health/treatments/what-is-optical-coherence-tomography
https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/optical-coherence-tomography-oct
S. Aumann, S. Donner, J. Fischer, Optical Coherence Tomography (OCT): Principle and Technical Realization, 2019.
