Okulista, optometrysta, optyk… to profesje znane w zakresie badania i leczenia narządu wzroku. Choć mogłoby się wydawać, że to jedyni tacy specjaliści, to wśród nich znajduje się również ortoptysta. To profesja mało w Polsce znana, a ważna! Warto wiedzieć kim jest ten specjalista, ponieważ być może kiedyś będziesz potrzebował się do niego udać. Sprawdź, kim jest ortoptysa i czym się zajmuje.
Ortoptysta to zawód, którego wiele osób nie zna. W Polsce jest dopiero od 1979 roku, kiedy to po raz pierwszy został otwarty Wydział Ortoptyczny na uczelni Medyczne Studium Zawodowe nr 1 w Krakowie. Choć by zostać ortoptystą należy zdać egzamin z kwalifikacji zawodowych, to nie jest to zawód lekarski, ponieważ nie są przy nim obowiązkowe studia medyczne. Zakres zadań ortoptysty dotyczy diagnozowania i leczenia zaburzeń widzenia obuocznego u dzieci i dorosłych.
Do ortoptysty należy udać się zatem, gdy u Ciebie lub Twojego dziecka występuje:
- Zez, czyli gdy gałki oczne są ustawione równolegle, przez co każde oko odbiera inny obraz i występują zaburzenia widzenia. Może być on spowodowany między innymi osłabieniem mięśni ocznych.
- Leniwe oko, czyli choroba dotycząca najczęściej dzieci, polegająca na osłabieniu zdolności widzenia w jednym oku. W konsekwencji mózg zaczyna ignorować obraz z jednego oka, aż w końcu całkiem przestaje go używać.
- Nieprawidłowa ostrość widzenia, zaburzenia akomodacji: czyli, gdy masz problemy z widzeniem z bliska (dalekowzroczność), z daleka (krótkowzroczność) lub gdy występuje u Ciebie prezbiopia.
- Fiksacja wzroku, czyli ukierunkowanie spojrzenia w jednym punkcie, przez co następuje zwiększone ryzyko zderzenia z obiektem, ponieważ zawężone staje się pole widzenia.
- Nieprawidłowa koordynacja wzrokowo-ruchowa, czyli gdy są problemy ze skoordynowaniem ręki i oka. Zazwyczaj zaburzenia tego typu występują u dzieci lub u dorosłych po urazach neurologicznych.
Ortoptystę można określić jako osobę, która zajmuje się rehabilitacją wzroku, ponieważ główne metody po jakie sięga ortoptysta to ćwiczenia. Dobiera je indywidualnie do każdego pacjenta, aby odpowiadały jego potrzebom. Ćwiczenia te mogą wzmocnić działanie osłabionego narządu wzroku, aktywować część mózgu odpowiedzialną za kontrolę ruchu oczu, a w efekcie usprawnić ich współpracę. Np. w przypadku leniwego oka, ortoptysta zakłada specjalną opaskę na drugie, zdrowe oko i pomaga w pobudzeniu tego pierwszego. Może też zalecić noszenie opaski przez dłuży okres czasu, aby osłabione oko było zmuszone do pracy.
Regularne ćwiczenia z ortoptystą wspomagają akomodację i percepcję wzrokową, a także wzmacniają stabilność widzenia obuocznego.
Terapia ortoptyczna odgrywa również istotną rolę w przygotowaniach do operacji okulistycznej oraz wspiera proces rekonwalescencji po zabiegu.
Aby jednak prawidłowo określić co dolega danemu pacjentowi, ortoptysta może wykonać kilka nieinwazyjnych badań. Wśród nich wymienia się takie badania jak:
W razie potrzeby ortoptysta może skierować do okulisty: zazwyczaj robi to, gdy zauważy poważniejsze nieprawidłowości.
Wizyta u ortoptysty jest szczególnia ważna w przypadku dzieci. Rodzic powinien zabrać malucha do tego lekarza, gdy podejrzewa u niego zeza. Szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia jest bardzo ważne, ponieważ im szybciej się ono rozpocznie, tym większa szansa na całkowite wyleczenie. To w roli rodzica leży zauważyć wszelkie nieprawidłowości, ponieważ mogą one występować już u maluchów, które jeszcze nie potrafią komunikować się z rodzicami. Wśród takich sygnałów wymienia się:
Starsze dzieci należy zabrać do gabinetu ortoptysty, gdy zauważysz takie objawy jak:
Te symptomy mogą świadczyć nie tylko o zezie, ale również o innych problemach z prawidłowym widzeniem, np. o zaburzeniach akomodacji.
Do ortoptysty możesz udać się zarówno prywatnie, jak i z refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia. Tego specjalistę znajdziesz w takich miejscach jak:
Możesz udać się również do gabinetu ortoptycznego. Jeżeli wybierzesz wizytę prywatną, musisz liczyć się z kosztem rzędu od 100 do 300 złotych, w zależności od miasta i gabinetu. Diagnoza ortoptyczno-optometryczna dzieci kosztuje około 300 złotych, zaś jednorazowa wizyta terapeutyczna około 150 złotych.
Bibliografia:
https://www.wokularach.pl/blog/ortoptysta-kim-jest-i-co-leczy
https://www.lukasza.pl/blog/ortoptystka/
https://www.bezokularow.pl/poradnik/ortoptysta-i-optyk-okularowy-czym-sie-zajmuja
